Boşanma Davası Nedir? Hukuki Süreçler ve Sonuçlar

BOŞANMA VE BOŞANMANIN HUKUKİ SONUÇLARI

Boşanma, evlilik birliğinin hâkim kararıyla sona erdirilmesi anlamına gelir ve hem eşler hem de çocuklar açısından önemli hukuki sonuçlar doğurur. Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma davaları; anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası olarak iki şekilde açılabilmektedir. Çekişmeli boşanma sebepleri kanuna göre genel ve özel sebepler olarak ikiye ayrılmaktadır.

A.Anlaşmalı Boşanma Davası

Anlaşmalı boşanma, eşlerin evlilik birliğini sona erdirmek konusunda anlaşmaya varması durumunda gerçekleşir. Bu tür boşanmalarda, taraflar arasında herhangi bir çekişme bulunmaz ve boşanma süreci daha hızlı ilerler. TMK’nın 166. maddesine göre, eşler boşanma konusunda anlaşmaya vardıklarında, mahkemeye başvurarak boşanma kararı alabilirler. Ancak, mahkeme, tarafların anlaşmasını ve boşanma şartlarını inceleyerek karar verir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, Türk Medeni Kanununda tarafların anlaşmalı olarak boşanmasının ancak bir yıl evli olması halinde mümkün olabileceği düzenlenmiştir. Dolayısıyla bir yıllık süre dolmadan açılan anlaşmalı boşanma davası reddedilecektir. Dolayısıyla bir yıllık evlilik süresi dolmayan taraflar ancak çekişmeli boşanma davası açabilecektir. Kanun koyucunun buradaki esas amacı evlilik birliğini sürdürmeyi denemeden boşanmaların önüne geçmek ve aile birliğinin devamını korumaktır.

Tarafların boşanma ve boşanmanın ferileri (nafaka, velayet, tazminat, mal rejimi, ziynet eşyaları, ev eşyaları… gibi) hususlarında anlaşma sağlamaları üzerine anlaşmalı boşanma protokolü düzenleyerek akabinde anlaşmalı boşanma davası açmaları gerekmektedir. Tarafların mahkeme tarafından verilen duruşma gününde hazır bulunarak, protokol hükümleri uyarınca anlaşmalı olarak boşanmayı kabul ettiklerini, hakim huzurunda da belirtmeleri gerekmektedir.

B.Çekişmeli Boşanma Davası

Çekişmeli boşanma sebepleri Türk Medeni Kanununda özel ve genel boşanma nedenleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Özel boşanma nedenleri TMK. 161-165 maddeleri arasında düzenlenmiş olup, nedenin ispatlanması boşanma kararı verilmesi için yeterlidir.

a.Genel Boşanma Sebepleri

Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinde yer alan “evlilik birliğinin sarsılması” kavramı, boşanma davalarının en yaygın nedenlerinden biridir. Evlilik birliğinin sarsılması, eşlerin birbirlerine karşı olan saygı, sevgi, sadakat ve anlayış gibi temel yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda söz konusu olur. Eşler arasındaki ilişkinin ciddi şekilde bozulması ve yeniden düzeltilmesi mümkün olmayan bir noktaya gelmesi, boşanmayı haklı kılabilir.

Bu madde, evlilikteki geçici krizlerden farklı olarak, evlilik birliğinin devamını imkansız hale getiren kalıcı bir sarsılmayı ifade eder. Birçok boşanma davası, bu gerekçeye dayanarak açılmaktadır. Eşlerden birinin diğerine karşı aşırı ilgisizlik, iletişim kopukluğu, ya da evlilik yükümlülüklerini ihlal etmesi gibi durumlar evlilik birliğinin sarsılması olarak değerlendirilebilir.

Türk Medeni Kanunu’nda evlilik birliğini temelden sarsan olaylar doğrudan belirtilmemiştir. Ancak Yargıtay içtihatları, belirli vakaların evlilik birliğini ciddi şekilde zedelediğini kabul etmiş ve bu tür durumları boşanma sebebi olarak değerlendirmiştir. Evlilik birliğinin temelden sarsılmasına yol açan ve Yargıtay tarafından boşanma gerekçesi sayılan bazı vakalar ise şunlardır:

• Güven sarsıcı davranışlar,

• Eşini sevmediğini söylemek,

• Erkek eşin bağımsız konut açmaması,

• Aile sırlarının başkalarına anlatılması,

• Cinsel ilişkiden kaçınma veya iktidarsızlık,

• Kumar bağımlılığı,

• Eşten habersiz kredi çekmek,

• Erkeğin işsiz olması ve buna rağmen iş bulmak için çaba sarf etmemesi

• İşi olduğu halde keyfi olarak çalışmak istememesi nedeniyle işten çıkması

• Sürekli yeni bir işe girmesi, düzenli bir iş edinmemesi,

• Güven sarsıcı ve sadakat yükümlüğüne aykırı davranışlar,

• Eşi doğal olmayan yoldan cinsel birleşmeye zorlama,

• Eşlerin aile bireylerine kötü davranması ve hakaret etmesi,

• Aşırı borçlanma sebebi ile icra takibine maruz kalma,

• Eşin ev işlerini yapmaktan kaçınması,

• Eşlerin çocuklarının bakımı, eğitimi vs. ilgilenmemesi,

• Aileye karşı ilgisizlik,

• Alkol bağımlılığı veya ailesini ihmal edecek şekilde içki düşkünlüğü,

• Eşlerden birinin ailesinin evliliğe müdahalesine sessiz kalması,

• Eşe hakaret etme,

• Eşinin ailesine hakaret edilmesine sessiz kalma gibi sebepler Yargıtay tarafından kabul edilen genel boşanma nedenlerine örnek olarak gösterilebilir.

b.Özel Boşanma Sebepleri

• Özel boşanma nedenleri TMK. 161-165 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bunlar;

• Zina nedeniyle boşanma davası (TMK m. 161) ,

• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedenleri ile boşanma davası (TMK m. 162),

• Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme sebepleri ile boşanma davası (TMK m. 163),

• Terk nedeniyle boşanma davası (TMK m. 164),

• Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası (TMK m. 165) olarak hüküm altına alınmıştır.

Öztürk & Altınok Hukuk Danışmanlık (Aile Hukuku Avukatı/Boşanma Avukatı) olarak, evlenme öncesi ve sırasında karşılaşılabilecek tüm hukuki engellere karşı müvekkillerimize detaylı danışmanlık hizmeti sunmaktayız. Gerek evlilik başvurularında usul hatalarının önlenmesi, gerekse iptale ya da butlana konu olabilecek durumların en baştan tespiti noktasında süreci titizlikle yürütüyoruz. Toplumun en temel kurumu olan ailenin sağlıklı ve hukuka uygun bir şekilde kurulması için hukuki destek almak, ileride doğabilecek pek çok sorunun önlenmesi açısından kritik önem taşır.