İdare Hukuku Nedir

İdare Hukuku Nedir?

İdare hukuku; bireylerle kamu kurumları arasındaki ilişkilerde ortaya çıkan uyuşmazlıkları konu alan ve kamu gücünün denetlenmesini sağlayan hukuk dalıdır. Anayasa’nın 125. maddesi ile güvence altına alınan bu alan, idarenin yaptığı her türlü işlem ve eyleme karşı yargı yolunun açık olduğunu belirtir. Kamuya karşı hak arama yolları bu çerçevede şekillenir.

İdari Yargı Sistemi Nasıl İşler?

İdari yargı; vatandaşların kamu kurumlarına karşı açtığı davaları kapsar. İlk derece mahkemeleri olarak idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri, ikinci derece olarak bölge idare mahkemeleri, son aşamada ise Danıştay görev yapar. Bu sistem sayesinde idari kararların denetlenebilirliği sağlanır.

İdari Davalar Nelerdir?

İdari yargı süreçleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu çerçevesinde üç temel dava türünde yürütülür:

• İptal Davası: Hukuka aykırı idari işlemlerin iptali amacıyla açılır.

• Tam Yargı Davası: İdari işlem veya eylemler sebebiyle oluşan maddi veya manevi zararların tazmini hedeflenir.

• İdari Sözleşme Davaları ve Kamulaştırma Davaları: Kamulaştırma işlemleri veya idare ile yapılan sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkları içerir.

İptal ve Tazminat Davaları Arasındaki Fark

İptal davaları yalnızca işlemin hukuka aykırılığını ortaya koyarak işlemi ortadan kaldırmayı hedeflerken; tam yargı davaları kişisel zararların giderilmesini amaçlar. Ayrıca tam yargı davaları, yalnızca işlemlere değil, kamu eylemlerine ve hizmet kusurlarına karşı da açılabilir.

İptal Davalarına Örnekler

• Memura verilen uyarma ve kınama cezalarının iptali

• KPSS sonucuna rağmen mülakatta elenmeye ilişkin işlemlerin iptali

• Askeri okul veya polis okulu giriş işlemlerinin reddine dair kararların iptali

• Ruhsat başvurusunun reddi veya ruhsatın iptal edilmesine karşı açılan davalar

• Öğrencinin okuldan atılmasına ilişkin disiplin cezasının iptali

• Tam Yargı Davalarına Örnekler

• Kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmaz bedelinin talep edilmesi

• İdarenin hizmet kusuru sonucu meydana gelen zararın tazmini (örneğin, belediyenin bakımını yapmadığı yolda düşme sonucu yaralanma)

• Kamu görevlisinin hukuka aykırı şekilde görevden uzaklaştırılması nedeniyle maddi ve manevi zararlarının tazmini

• Fazla ya da eksik ödeme yapılan memur maaşları için açılan davalar

• İdari işlem nedeniyle uğranılan ticari zararın karşılanması

İdare Hukukunun Kaynakları

Bu alan, Anayasa başta olmak üzere yasa, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, tüzükler, yönetmelikler, uluslararası sözleşmeler, yargı kararları ve bilimsel görüşlerden oluşan çok katmanlı bir yapıdan beslenir. Bu sebeple, idare hukuku avukatlığı, uzmanlık ve titiz bir takip gerektirir.

Dava Öncesi İdareye Başvuru Zorunluluğu

Bazı durumlarda idari yargı yoluna başvurmadan önce ilgili kuruma yazılı başvuru yapılması gereklidir. Özellikle tam yargı davalarında, idareye zarar talebinde bulunulması, olumsuz yanıt alınması veya 30 gün içinde cevap verilmemesi hâlinde dava süreci başlar. Bu şart yerine getirilmeden açılan davalar usulden reddedilir.

Dava Açma Süresi

İdari yargı hukukunda dava açma süresi idare mahkemelerinde 60 gün, vergi mahkemelerinde ise 30 gün olarak belirlenmiştir. Dava açma süresinin başlangıç tarihi ise dava türüne göre değişiklik göstermektedir. Bu süreler hak düşürücü olduğundan, titizlikle takip edilmelidir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

• Görevli mahkeme, davanın konusuna göre belirlenir: idare mahkemeleri, vergi mahkemeleri veya Danıştay olabilir.
• Yetkili mahkeme ise işlemi yapan idarenin bulunduğu yerdeki mahkemedir.

Örneğin, Karabük İl Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan bir işlem için Karabük İdare Mahkemesi yetkilidir.

İdari Dava Görevsiz veya Yetkisiz Mahkemede Açılırsa Ne Olur?

Eğer dava yanlış mahkemede açılırsa, mahkeme görevsizlik ya da yetkisizlik kararı verir ve dava dosyasını resen yetkili/görevli mahkemeye gönderir.

İdari Dava Süreci

İdari yargı süreci, dava dilekçesinin mahkemeye sunulmasıyla başlar. Ardından idareye savunma hakkı tanınır ve bu kapsamda bir savunma dilekçesi sunulur. Davacı taraf, idarenin savunmasına karşılık olarak cevap dilekçesi verebilir. Bu aşamayı takiben idare ikinci bir savunma dilekçesi sunarak süreç tamamlanır.
Tüm dilekçelerin karşılıklı olarak sunulmasıyla dosya karar aşamasına gelir ve mahkeme esas hakkında hüküm kurmaya hazırlanır.

Öztürk & Altınok Hukuk Danışmanlık Olarak İdare Hukuku Hizmetlerimiz
Karabük merkezli ofisimizde, idare hukuku alanında uzman avukat kadromuzla, müvekkillerimize aşağıdaki alanlarda hukuki destek sunmaktayız:

• Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına itiraz

• Memuriyetten çıkarma, açığa alma ve disiplin cezalarına karşı dava açılması

• Emniyet teşkilatı ve askeri okul adayları için değerlendirme ve ret işlemleri

• Sağlık kurulu ve mülakat işlemlerine yönelik iptal davaları

• Memur özlük hakları, maaş, terfi ve tayin uyuşmazlıkları

• Atama, yer değişikliği ve rotasyon işlemlerine karşı itiraz süreçleri

• Silah ruhsatı ve pasaport iptali işlemleri

• İmar planı iptali, yapı ruhsatı sorunları, kentsel dönüşüm itirazları

• Kamulaştırma bedelinin artırılması, ecrimisil ve kamu ihalelerine ilişkin davalar

• ÖSYM, KPSS ve kamu alımı süreçlerinde yaşanan hak ihlalleri

• Üniversite disiplin cezaları ve okuldan uzaklaştırma işlemleri

• Mobbing, hizmet kusuru ve idari ihmal nedeniyle tazminat talepleri

Kamu kurumlarıyla yaşadığınız her türden uyuşmazlıkta, Öztürk & Altınok Hukuk Danışmanlık olarak yanınızdayız. İdare hukukuna dair deneyimimiz, çözüm odaklı yaklaşımımız ve hak odaklı savunmamızla, hukuki süreci güvenle yönetiyoruz.
Bizimle iletişime geçerek detaylı danışmanlık alabilir, süreci en doğru şekilde yürütebilirsiniz.

Vergi Hukuku ve Vergi Davaları

Vergi Hukuku Nedir?

Vergi hukuku; devletin kamu hizmetlerini finanse etmek amacıyla birey ve kurumlara yüklediği vergilerin toplanmasını ve bu süreçte ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin kuralları düzenleyen bir hukuk dalıdır. Anayasa’nın 73. maddesi ile güvence altına alınan vergilendirme yetkisi, yasallık ve eşitlik ilkeleri doğrultusunda uygulanır.Vergi Yargı Sistemi Nasıl İşler?

Vergi yargısı, vergi yükümlülerinin kamu alacaklarına dair uyuşmazlıklarını çözmek üzere faaliyet gösteren özel bir yargı koludur. İlk derece mahkemesi vergi mahkemeleridir. Bu mahkemelerin kararlarına karşı istinaf başvurusu bölge idare mahkemesine yapılabilir. En son denetim ise Danıştay tarafından gerçekleştirilir.

Vergi Tarhı ve Türleri

Vergi tarhı, vergi idaresinin verginin miktarını belirleme işlemidir. Başlıca tarh türleri:

• Beyan Üzerine Tarh: Mükellefin beyanına dayanarak yapılan tarh.

• İkmalen Tarh: Daha önce eksik belirlenen verginin tamamlanması.

• Re’sen Tarh: Beyanname verilmemesi veya belgelerin gerçeği yansıtmaması durumunda idarece yapılan tarh.

• İdarece Tarh: Beyan doğrultusunda idarece eksik kalan hususlarla ilgili tamamlayıcı tarh.

Vergi Suçu ve Cezaları

Vergi hukukuna aykırı davranışlar bazen idari para cezasına, bazen ceza mahkemelerinde kovuşturma konusu olmaya neden olur. Temel suç ve cezalar:

• Vergi Ziyaı Cezası: Verginin zamanında ya da eksiksiz ödenmemesi halinde asıl verginin bir katı oranında kesilir. Ancak, Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen fiiller nedeniyle vergi ziyanı meydana gelmişse, bu ceza üç kat artırılabilir.

• Usulsüzlük Cezaları: Vergi usul kurallarına aykırılık halinde verilir.

• Vergi Kaçakçılığı Suçu (VUK m.359): Sahte belge düzenlemek, defter ve belgeleri yok etmek, tahrif etmek gibi eylemler ceza mahkemelerinde yargılanmayı gerektirir ve hapis cezası ile cezalandırılır.

Vergi Davaları Nelerdir?

Vergi yargısında en sık görülen dava türleri şunlardır:

• Vergi Tarhiyatına Karşı Açılan Davalar: Vergi ve ceza ihbarnamesine karşı açılan iptal davalarıdır.

• Tahsilat İşlemlerine Karşı İptal Davalar ; Haciz, ödeme emri gibi işlemlerin iptali talep edilir.

• Tam Yargı Davaları:Haksız tahsil edilen vergilerin iadesi ve bu sebeple doğan zararların tazmini amacıyla açılır.

Sık Görülen Vergi Uyuşmazlıkları

• Hatalı vergi tarhiyatı ve cezalı tarh işlemleri

• Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına itiraz

• Hatalı değerleme ve matrah farkları

• Kaçakçılık, usulsüzlük ve sahte belge iddiaları

• Ecrimisil ve haksız işgale dayalı vergilendirme

Dava Öncesi Başvuru Yolları

Vergi davalarında bazı işlemler için öncelikle uzlaşma başvurusu yapılabilir. Özellikle vergi uzlaşması, düzeltme talepleri veya yapılandırma başvuruları dava süreci öncesi tüketilebilecek idari yollar arasındadır. Uzlaşma sonucu alınmazsa veya anlaşma sağlanamazsa yargı yolu açıktır.

Vergi davası açılmadan önce bazı idari yollar tüketilebilir:

• Uzlaşma

• Düzeltme talebi

• Yapılandırma başvurusu

Bu yollar tükenmeden dava açılamayacak durumlar mevcuttur.

Vergi Mahkemesinde Dava Açma Süreleri

İdari Yargılama Usulü Kanunu’na göre vergi mahkemelerinde genel dava açma süresi 30 gündür. Bu süre; ikmalen, re’sen, idarece yapılan tarhiyatlara, ihtirazi kayıtla verilen beyannamelere dayalı tahakkuklara ve kesilen cezalara karşı açılacak davalarda uygulanır.

Ancak özel kanunlardaki farklı süre hükümleri saklı tutulmuştur. Bu nedenle somut olayın niteliğine göre sürelerin dikkatlice belirlenmesi büyük önem taşır.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Görevli Mahkeme: Vergi mahkemesi

• Yetkili Mahkeme: Vergi dairesinin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesi

Yürütmeyi Durdurma Talebi

Vergi davası açmak, dava konusu işlemin yürütülmesini otomatik olarak durdurmaz. Bunun için mahkemeye ayrıca yürütmeyi durdurma talebinde bulunulmalıdır.

Mahkeme bu karara, aşağıdaki iki şart birlikte varsa karar verir:

1. İşlemin açıkça hukuka aykırı olması

2. Telafisi güç zararlar doğabilecek olması

Vergi Hukukunun Kaynakları

• Anayasa

• Vergi Usul Kanunu

• Gelir Vergisi Kanunu

• Kurumlar Vergisi Kanunu

• KDV Kanunu ve diğer özel vergi yasaları

• Cumhurbaşkanlığı kararnameleri

• Yönetmelikler, tebliğler

• Danıştay kararları ve içtihatlar

Vergi Davalarında Desteğimiz

Öztürk & Altınok Hukuk Danışmanlık olarak Karabük’te faaliyet gösteren ofisimizde, şu hizmetleri sunuyoruz:

• Vergi ve ceza ihbarnamelerine itiraz ve iptal davaları

• Hatalı matrah tespiti ve ceza kararlarına karşı davalar

• Ödeme emri ve haciz işlemlerine karşı iptal davaları

• Kamulaştırma bedeli nedeniyle doğan vergi ihtilafları

• Ecrimisil ve idari para cezalarına karşı davalar

• Uzlaşma ve yapılandırma başvurularının hazırlanması ve takibi

• Haksız tahsil edilen vergilerin iadesi ve zarar tazmini

Öztürk & Altınok Hukuk Danışmanlık olarak; kamu alacaklarına karşı güçlü ve etkin savunma, hızlı çözüm ve müvekkil odaklı hizmet anlayışıyla yanınızdayız. Karabük ve çevresindeki vergi davalarınızda bize danışabilir, hukuki süreci güvenle bize emanet edebilirsiniz. Vergi davalarında deneyimli Karabük Uzman Vergi Avukatı desteğiyle, hukuki güvencenizi sağlıyoruz.